Cũng theo ông Châu, hiện nay cũng có một tập đoàn lớn của Việt Nam là Vingroup vừa qua đã đưa ra một sản phẩm mới tại khu đô thị lấn biển Cần Giờ, hướng đến đối tượng là người lớn tuổi. Và điều đó thật ra, cách đây 20 năm, chúng tôi cũng đã từng trao đổi về câu chuyện này, rằng đất nước chúng ta cần có những trung tâm nghỉ dưỡng dành cho người già, giống như mô hình ở Nhật Bản chẳng hạn, hoặc ở các nước lạnh, người ta sang các nước có khí hậu ấm hơn để nghỉ dưỡng, ví dụ như các nước Bắc Âu sang khu vực gần Nam bán cầu.
Rõ ràng là có nhu cầu như vậy, đặc biệt là đối với người già Việt Nam, bởi vì dân số của chúng ta chỉ khoảng 10 năm nữa thôi là sẽ bước vào giai đoạn già hóa.
Chính vì vậy, trong quá trình kiến tạo chính sách, chúng ta cần quan tâm đến những đối tượng cụ thể, chẳng hạn như chính sách tín dụng ưu đãi cho người trẻ dưới 35 tuổi khi mới tạo lập nhà ở. Cho nên, câu chuyện nhà ở phù hợp với vòng đời con người là một suy nghĩ rất đáng để chúng ta tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện trong chính sách.
Nói về những chính sách liên quan đến thị trường BĐS gần đây, ông Châu cho biết trong năm 2022, có Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị về việc phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, cũng liên quan mật thiết đến bất động sản. Đến tháng 6, lại có Nghị quyết 18 định hướng chung cho việc sửa đổi Luật Đất đai và các luật liên quan. Tiếp đó, trong các năm 2023 - 2025, một hệ thống pháp luật được sửa đổi một cách rất triệt để và đồng bộ. Tất nhiên, vẫn còn những vấn đề mà chúng tôi cần tiếp tục nỗ lực đóng góp để hoàn thiện hơn.
Chẳng hạn như tôi lấy ví dụ về Luật Đất đai 2024 – chúng ta phải nói rằng luật này rất quan tâm đến cá nhân và hộ gia đình. Chẳng hạn, những trường hợp trước đây chưa được cấp sổ đỏ, sổ hồng do thiếu một số yếu tố pháp lý, thì nay đều được xem xét giải quyết cấp đầy đủ cho bà con. Bên cạnh đó, có nhiều quy định rất cụ thể, ví dụ như Điều 79, quy định rõ 31 trường hợp thu hồi đất. Tất nhiên, mọi chuyện vẫn chưa thể nói là đã ổn thỏa hoàn toàn. Có những điểm là thắng lợi cho doanh nghiệp, nhưng đi đôi với việc ban hành các luật mới, Trung ương cũng rất chú trọng đến việc khắc phục các “khiếm khuyết” của hệ thống pháp luật hiện hành, cụ thể như trong Luật Đất đai.
Trước đây, luật không cho doanh nghiệp mua đất ở hoặc các loại đất khác để làm dự án nhà ở thương mại; cũng không cho doanh nghiệp đang có quyền sử dụng các loại đất không phải đất ở chuyển sang làm dự án nhà thương mại. Nay, Luật Đất đai 2024 đã cho phép. Trước đó chưa cho, tôi đã năn nỉ, đấu tranh rất nhiều, và cuối cùng Quốc hội ban hành Nghị quyết 171 để thí điểm cho phép thực hiện. Ngoài ra, từ năm 2016 - 2022, chúng tôi liên tục kiến nghị phải tháo gỡ các dự án bị vướng pháp lý, vì theo đánh giá của chúng tôi, 70% vướng mắc trong các dự án bất động sản là vướng pháp lý. Và có thể nói, lần đầu tiên, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 170, nhằm giải quyết 64 dự án vướng mắc của ba địa phương: Đà Nẵng, Khánh Hòa và TP.HCM. Đây là một bước tiến rất quan trọng, thể hiện việc Quốc hội trực tiếp xử lý cơ chế, và hiện nay, Luật Đất đai vẫn đang tiếp tục được sửa đổi, hoàn thiện.
Trong Luật Đất đai 2024, chúng ta vẫn thấy còn một số “khiếm khuyết”, chẳng hạn như việc áp bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất đối với cá nhân và hộ gia đình, mà không phân biệt đất đó là đất ở trong hạn mức hay đất ở vượt hạn mức.
Chúng tôi đã nhiều lần góp ý, kiến nghị về vấn đề này. Và hôm nay cũng xin thưa với quý vị rằng, trước đây có chủ trương sẽ sửa đổi Luật Đất đai 2024 tại kỳ họp Quốc hội sắp khai mạc vào ngày 20 tới đây. Tuy nhiên, cơ quan có thẩm quyền cấp cao đã quyết định chưa sửa đổi Luật Đất đai, mà thay vào đó sẽ ban hành một nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện Luật Đất đai.
Về cơ bản, một số nội dung từng dự kiến đưa vào dự thảo sửa đổi Luật Đất đai thì nay sẽ được đưa vào nghị quyết này. Trong đó, có một điểm rất quan trọng liên quan trực tiếp đến cá nhân và hộ gia đình: quy định rõ đất ở trong hạn mức và đất ở vượt hạn mức sẽ được tính tiền sử dụng đất theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất, chứ không áp dụng phương pháp thặng dư như hiện nay. Điều này không chỉ áp dụng cho cá nhân, hộ gia đình, mà còn cho cả các dự án của doanh nghiệp.
Nhưng mà chúng tôi nói rằng, nếu không áp dụng phương pháp thặng dư thì không đúng đối với hai trường hợp. Chẳng hạn chúng ta thấy, trường hợp thứ nhất là dự án lấn biển. Dự án lấn biển thì đâu có hạ tầng, đâu có đường giao thông, nên đâu có tên trong bảng giá đất mà áp dụng bảng giá đất được. Rồi một dự án làm ở một điểm đến hoàn toàn mới, tôi đưa ra ví dụ rất cụ thể của Vingroup hay của Sun Group. Họ làm ở những nơi rất hoang sơ, rồi hình thành nên một khu đô thị, một khu vui chơi giải trí. Trường hợp đó làm sao áp dụng bảng giá đất được? Thì những trường hợp như vậy, theo chúng tôi, cũng nên áp dụng phương pháp thặng dư. Theo quan niệm, đây là những khu đất có tiềm năng phát triển.
Thì có cái này nó đi vào kỹ thuật. Nhưng mà kỳ này, cái nghị quyết mà dự kiến trình Quốc hội để thông qua vào kỳ họp tháng 10, tháng 11 này sẽ tháo gỡ được. Để cho người dân, thay vì bị nộp tiền sử dụng đất áp 100% bảng giá đất rất cao, tính đối với toàn bộ đất trong hạn mức và ngoài hạn mức, thì kỳ này sẽ được phân biệt ra để tính. Và trong quá trình chúng tôi có ý kiến thì Bộ Tài chính cũng đã trình rồi, trình để ra cái nghị định của Chính phủ, đưa cái mức là trong hạn mức thì tính 30% thôi, còn ngoài hạn mức thì tính 50%. Nhưng chúng tôi nói rằng 30 cũng cao mà 50 cũng cao. Chúng tôi đề nghị là trong hạn mức thì 20%, ngoài hạn mức là 30% thôi, tại vì cái đó nó còn nhân với hệ số điều chỉnh nữa...
(Lượt ghi tại Tọa đàm)
